Żeby znaleźć się na sali rozpraw, nie musisz koniecznie wnieść pozwu, albo zostać pozwanym. Może się zdarzyć tak, że sąd do rozstrzygnięcia sprawy będzie potrzebował Twojej pomocy. Wtedy zostaniesz wezwany na rozprawę w charakterze świadka. Dla wielu osób jest to pierwszy w życiu kontakt z sądem – wiążę się to z tym, że bardzo się tym stresują. Dlatego w naszym artykule wyjaśnimy Ci, jak wygląda przesłuchanie świadka.

Wezwanie świadka do sądu, jak to wygląda?

O tym, że zostałeś wyznaczony przez sąd na świadka w danej sprawie, dowiesz się z zawiadomienia o terminie rozprawy i wezwania do stawienia się w sądzie w takim charakterze. Takie zawiadomienie, wysyłane jest listem poleconym ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Będziesz musiał potwierdzić odbiór przesyłki swoim podpisem. Jest to zabezpieczenie przed tym, aby świadek nie zbagatelizował wezwania i nie tłumaczył tego tym, że nie otrzymał żadnego zawiadomienia.

Nie musisz martwić się o to, że nie znajdziesz sądu albo sali sądowej, na której będzie odbywała się rozprawa. W zawiadomieniu znajdują się wszystkie niezbędne informacje o sprawie – adres sądu, numer sali, sygnatura i godzina rozpoczęcia rozprawy. 

Pamiętaj o dokumencie tożsamości

Wchodząc na salę rozpraw, musisz mieć przy sobie jakiś dokument tożsamości. Może być to dowód osobisty albo paszport. Sąd musi po prostu upewnić się, że ty to ty.

Rozpoczęcie rozprawy a przesłuchanie świadka

Sprawę wywołuje protokolant. Następnie na salę rozpraw wchodzą wszystkie osoby wezwane przez sąd. Sędzia sprawdzi listę obecności i ustali kolejność przesłuchania świadków. Ci, którzy będą przesłuchiwani później, zostaną poproszeni o opuszczenie Sali. Pamiętaj żeby nie oddalać się od budynku sądu, ponieważ nigdy nie wiesz kiedy będzie Twoja kolej.

Gdy nadejdzie moment Twojego przesłuchania, zostaniesz poproszony o wejście do Sali. Po sprawdzeniu Twoich danych sędzia rozpocznie przesłuchanie.

Jak wygląda samo przesłuchanie świadka?

Na początku sędzia poprosi Cię o przedstawienie się. Następnie zostaniesz pouczony o Twoich prawach i obowiązkach, a także o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań i zatajenie prawdy.

Po załatwieniu wszystkich „formalności” rozpocznie się prawdziwe przesłuchanie. W jego pierwszym etapie będziesz miał możliwość swobodnie wypowiedzieć się, co wiesz o zdarzeniu. Nie będą zadawane Ci pytania a sposób, w jaki opowiesz o sprawie, będziesz mógł wybrać sam. Pamiętaj, żeby mówić powoli i spokojnie.

W czasie Twojej swobodnej wypowiedzi sędzi nie będzie Ci przerywał. Sędzia może zwrócić Ci jedynie uwagę, że mówisz niezrozumiale lub za cicho.

Następne będą pytania

Po tym jak zakończysz swoją wypowiedź, przyjdzie czas na zadawanie Ci pytań. Pytania może zadawać sędzia, prokurator, pełnomocnik strony i sama strona.

Na początku będziesz odpowiadał na pytania otwarte – czyli takie, na które możesz udzielić swobodnej, szerokiej odpowiedzi.

Przykład: Co pamięta Pan/Pani z tego wieczora?

Następnie, osoba zadająca Ci pytania, będzie chciała ograniczyć możliwość wyboru odpowiedzi i uzyskać informacje na temat konkretnej okoliczności. Wtedy będziesz musiał odpowiadać na pytania zamknięte.

Przykład: Czy pamięta Pan w co był ubrany tamten mężczyzna?

Pytania mogą wywoływać u Ciebie stres i strach przed udzieleniem błędnej odpowiedzi – szczególnie po tym jak zostałeś pouczony o odpowiedzialności karnej. Mimo wszystko nie stresuj się. Sędzia doskonale rozumie to, że nie musisz wszystkiego pamiętać. Właśnie dlatego zadaje Ci szczegółowe pytania, a później dopytuje.

Często zdarza się tak, że pełnomocnik strony przeciwnej próbuje zadawać świadkowi pytania sugerujące odpowiedź. Są to pytania, których konstrukcja może wpływać na zmianę treści zeznań. Zgodnie z prawem, zadawanie takich pytań jest stanowczo zabronione. Jeżeli takie pytanie przytrafi się Tobie, nie odpowiadaj. Sędzia od razu zareaguje i pouczy pełnomocnika, że zadawanie takich pytań jest niezgodne z prawem.

Przebieg Twojego przesłuchania będzie udokumentowany protokołem. Po przesłuchaniu sędzia zapozna Cię z protokołem, a ty będziesz mógł wnieść swoje uwagi. Następnie sędzia zapyta Cię, czy chcesz coś jeszcze w sprawie powiedzieć, jeżeli nie to Twoje przesłuchanie zostanie zakończone.

Czy możesz odmówić bycia świadkiem w sprawie?

Jeżeli zdecydujesz się na nieodbieranie korespondencji lub niestawienie się w sądzie, możesz zostać ukarany grzywną nawet do 3 tysięcy złotych. Za każde niestawiennictwo możesz zostać ukarany oddzielnie – tyle ile rozpraw tyle kar. Jeżeli to, że nie pojawiłeś się na rozprawie, spowodowała choroba albo wcześniej zaplanowany urlop, możesz odwołać się do kary grzywny i usprawiedliwić swoją nieobecność. Musisz to zrobić w ciągu tygodnia od otrzymania postanowienia o Twoim ukaraniu.

W sprawie, gdy Twoje zeznania są kluczowe dla jej rozstrzygnięcia, sąd może nakazać zatrzymanie i doprowadzenie Cię na termin rozprawy.

Przesłuchanie w sądzie, jeżeli wszystko pójdzie sprawnie zajmie Ci około jeden dzień. Dlatego warto jest stawić się na rozprawę w wyznaczonym przez sąd terminie.

Kiedy możesz odmówić składania zeznań?

Wszystko zależy od tego, w jakim postępowaniu zostałeś wezwany w charakterze świadka. W postępowaniu cywilnym możesz odmówić składania zeznań jeżeli sprawa dotyczy Twojego małżonka (również byłego), rodzica, dziadka, rodzeństwa, dzieci, wnuków czy teściów.

W postępowaniu karnym do w/w grupy osób dochodzi ktoś, kto w innej sprawie występuje jako oskarżony o współudział w przestępstwie, którego dotyczy to postępowanie.

W sprawie cywilnej masz również prawo do odmowy odpowiedzi na pytanie. Możesz z niego skorzystać, gdy odpowiedź mogłaby narazić Ciebie lub Twoich bliskich na odpowiedzialność karną, szkodę majątkową lub hańbę. Możesz również odmówić udzielenia odpowiedzi na pytanie, w sytuacji gdy jesteś zobowiązany do dotrzymania tajemnicy zawodowej, a odpowiedź na to pytanie byłaby pogwałceniem tego obowiązku. W sprawie karnej nie masz już tylu możliwości. Tutaj możesz jedynie odmówić odpowiedzi na pytanie jeżeli odpowiedź narazi Ciebie, lub bliskich na odpowiedzialność za przestępstwo karne, lub skarbowe.

Przesłuchanie świadka – koszty stawiennictwa w sądzie

Sąd doskonale rozumie, że pracujesz, a Twój dojazd do sądu na rozprawę może wiązać się z dużymi kosztami. Dlatego nie musisz się tym przejmować. Sąd zwróci Ci koszty podróży i wynagrodzenie za dzień, w którym musiałeś opuścić pracę. Zazwyczaj sąd zadaje pytanie, czy świadek wnosi o zwrot kosztów od razu po przesłuchaniu. Jeżeli jednak tego nie zrobi, sam musisz o to poprosić.

Jeżeli zapomnisz o tym po przesłuchaniu, pamiętaj, aby złożyć pisemny wniosek o zwrot kosztów w terminie 3 dni od zakończenia rozprawy. Formularz do takiego wniosku znajdziesz na stronie sądu, albo w jego budynku. Tam też uzyskasz pomoc w jego wypełnieniu.

Podsumowując, nie masz się czego bać jeżeli sąd wezwie Cię na rozprawę w charakterze świadka. Musisz tylko zachować spokój i skupić się na tym, o co będziesz pytany. Kierując się tymi zasadami, przesłuchanie przebiegnie sprawnie i szybko.

Dowiedz się więcej:

Wsparcie Kancelarii

Jeżeli jeszcze zastanawiacie się jak wygląda przesłuchanie świadka, napiszcie do nas na adres email biuro@legalden.pl. Na pewno pomożemy.

O tym czego nie robić w sądzie możecie przeczytać tutaj: https://impactden.pl/czego-nie-robic-w-sadzie/